Рилска грамота: Разлика между версии

Изтрито е съдържание Добавено е съдържание
Ред 13:
==Текст на грамотата==
===Оригинал===
{{Script/Slavonic|(language code=cu)|Бл҃гочъ́стивно чт҆о и҆ sѣлѡ҆ прїетно и҆ похва́лно въсѣмь хрⷭ҇толю́бивыиⷨ цр҃емь е҆́же лю́бити и҆ жела́нїе те́пло и҆мѣти къ ст҃ыиⷨ и҆ бжⷭ҇тв(ь)ныимь цр҃квамь въ ни́хⸯже ѡ҆́бразьѡ҆́браꙁь ба҃ и҆ члк҃а и҆ ст҃ыих е҆го̀ напи́сает се . Оукрашаетⸯ бо сѧ цр҃ь дїади́моѧ , и҆ ка́менїемь и҆ би́срѡмь мнѡ҆гоцѣнныим . н҆ѫ и҆ е҆́же къ бо҃у бл҃гочъ́стїемь , и҆ вѣ́роѧ . и҆ къ ст҃ыимь е҆го̀ цр҃квамь чъ́стїѧ .
 
Тѣ́мже и҆ црⷭ҇тво ми пома́занїемьпома́ꙁанїемь ѿ ба҃ и а҆́г҃г(е)ловѡⷨ прѣда́нїемь . бл҃гочъстивна хрїстїанⸯства , стѻ́ла ст҃опочи́вшїихь цр҃еи . и҆ лю́бовь те́плѫѧ къ бо҃у . и҆ чъ́сть къ ст҃ыиⷨ(ь) е҆го̀ цр҃квамь, и бжⷭ҇тв(ь)номᲂу ѡ҆бразᲂуѡ҆браꙁᲂу е҆го̀ и҆ къ вьсѣ́мь ст҃ыим е҆го̀ . н̑ѫ и҆ па́че радѝ ѻ҆бновле́нїа и҆ помѣ́на , и҆ зад҃шїаꙁад҃шїа ст҃опочи́вшїихь цр҃еи прьвопрѣ́стѻлныихь стѻла блъга́рⸯскаго . тѻго радѝ , и҆ црⷭ҇тво ми ѻ҆́номᲂу за́конᲂуꙁа́конᲂу и прѣда́нїᲂу навы́кь , и҆ бл҃гоизволибл҃гоиꙁволи црⷭ҇тво ми да́ровати бл҃гоѡ́бразноебл҃гоѡ́браꙁное , и҆ въсѐнастоѧ́щее сїѐ златопеча́тлѣнноеꙁлатопеча́тлѣнное слѡ҆во црⷭ҇тва ми . мѻнасти́рю црⷭ҇тва ми ст҃моу ѡ҆́ц҃ᲂу Iѡ҃ Рыл̾скомᲂу . и҆́же еⷭ҇ въ мѣ́стѣ ре́комѣⷨ Ры́ла . заꙁа въсѣ́ е҆говѫ села и҆ заꙁа въсѐ е҆го̀ метѡхїе , и҆ заꙁа въсѐ е҆гѻ́ ста́си и҆ прави́ны рекше но́ваа и҆ ве́тхаа.
 
Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а І҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́р'скыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · Къ се́мᲂу же е҆́ще и҆ ѿ де́сные стра́ны Цр҃ева вира сѫ́щаа , на Бг҃орѻдичинѫ цр҃кѡ́вь Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а I҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́рⸯскыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · та на ст҃го Прокѡпїа на Каменᲂу Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а І҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́рⸯскыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · и҆ низниꙁ Ры́лѫ до Ва́рварѫ Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а I҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́р'скыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · та на ст҃го Илїѫ Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а I҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́р'скыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та́ на Бᲂу́дᲂурицѫ · та́ на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и҆ възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · та́ на Га́бровець и҆ по оубрѣжїи на ст҃го Геѡ́ргїа и҆ на ст҃го Архаг҃г(е)ла Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а I҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́р'скыи до Брᲂу́жⷣима · та́ на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та́ на Бᲂу́дᲂурицѫ · та́ на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · та́ на Дрискѫ Се же сѫ́т҇ села ст҃го ѡ҆́ц҃а І҆ѡ҆́ Ры́лскаго · се́лища , Ва́рвара · Чрътовь дѻ́ль · Крь́чино · Блъга́рино · Бъди́но · Дри́ска · и҆ Га́гань, е҆́же еⷭ҇ дѣль · Ѡ҆́рлица , ме́тѡхь монасти́р'скыи до Брᲂу́жⷣима · та на ѡ҆́брьⷲ҇ Брᲂу́жⷣима · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · и҆ до гра́да пакы́ вы́ше Цр҃ева ви́ра , ни́вїа и ло́зїало́ꙁїа монастир̾скаа сѫт.. · и҆ на ѡ҆́брьⷲ҇ Лѻ́хотици · и҆ низниꙁ Лѻ́хотицѫ , въ Рылѫ · и҆ прѣзпрѣꙁ Рылѫ , възвъꙁ дѣ́лъ на Ма́решицѫ · та на Бᲂу́дᲂурицѫ · та на Каменицѫ · и҆ низниꙁ Каменицѫ , въ Ры́лѫ · и възвъꙁ Ры́лѫ ᲂу́ Брᲂу́жⷣимь · и҆ до гра́да пакы́ вы́ше Цр҃ева ви́ра , ни́вїа и ло́зїало́ꙁїа монастир̾скаа сѫт. Нѫ҆ и҆ Ло́мнїца къ се́мᲂу с Кроу́шевицомⸯ же и҆ А҆рмѣницѡⷨ · ꙗ҆́же сѫ́т вы́ше се́ла Пь́стры възвъꙁ Ры́лѫ нивїе сѫ́ще и то̏ монастир̾ско въсе́ еⷭ҇ · Та́ же . се́ло Бъзѻ́воБъꙁѻ́во · село Де́брь · А҆бла́ново · Пъ́стра · се́ло Гнидѡбра́дско · и҆ Разло́шкыРаꙁло́шкы пп҃ове · се́ло Лѣ́шко · се́ло Се́лище · се́ло Дрѣновь доль · и҆ гра́дище Це́рово · се́ло До́лѣне · се́ло Граде́чница съ лю́мⷣи по и҆́меню по́пь Тᲂу́дѡрь съ дѣ́тми мᲂу и҆ съ рѻдом' мᲂу, и҆ Пе́трь Өеѡ́досѻвь съ братїа́ми си, и҆ въсѧ́ прави́ны мѣ́ста тѻго. И пла́нина Срѣ́днѣа, ѿ где Рыла и҆сти́чет, на Ꙁланᲂу̀, та́ на Лѣ́пшѻрь, та́ко и҆ съ рѣ́кѡмь И҆лїинѡм до где́ се с Ры́лѡм състае́т, и҆ ѿ Лѣ́пшѻра на Кома́рев̾скыи врьх, та на Камень врхь́, та́ на Ка́мень врь́хь та́ на Цр҃҃евь врхь́, та́ на Шипочеꙵ҇ на мето́х монасти́сⷬ҇кы, и҆ ѡ҆ де́снѫѧ стра́нѫ града Стѡ́ба въ Ры́лѫ, и҆ низниꙁ Ры́лѫ въ Стрᲂу́мѫ, и҆ възвъꙁ Стрᲂу́мѫ до Ге́рманщицѫ, и҆ възвъꙁ Ге҆рманщицѫ до Блъ́гарина, и҆ възвъꙁ Блъ́гарина, та́ на Пе́сїи прѣскѻ́кь, и҆ на Агᲂуповы клѣ́ти, и҆ на Ша́акь, и҆ на Ры́бное е҆́зерѡе҆́ꙁерѡ, и҆ на Прекᲂу́ковицѫ, та́ на ѡ́брⷲ҇ь Ры́лѫ пакы́. И҆ наⷣ тѣ́мь въсѣ́мь да и҆мат вла́сть неѿе҆мнѫѧ тѻ́и пᲂусты́ни жи́тель Iѡ҃ Ры́лскыи ꙗ҆вле́нїеⷨ та́коваго златопеча́тлѣннаⷢ҇ꙁлатопеча́тлѣннаⷢ҇ слѡ́ва црⷭ҇тва ми.
 
И҆ е҆щеⷤ къ си́мь и҆ гдѐже се нахѻ́дѧт се́лища, и҆ли́ сѣ́нокѻ́си, и҆ли́ жръ́нⸯкы, и҆ли́ мѣ́ста жрънⸯча́на, и҆ли́ лѻ́вища, и҆ли́ виногра́ди, и҆ли́ ни́вы, и҆ли́ ста́си ка́кови либѡ, и҆́же сѫ́ть тѣ́хь се́лищь, и҆ тѣ́хь людїи, и҆́деже се нахѻ́дѧт под ѡ҆́бластїю тѻ́го монасти́рѣ црⷭ҇тва ми . над въсѣ́м тѣ́м да и҆́мать вла́сть неѿе́мнѫѧ тѻ́и монастирь црⷭ҇тва ми ст҃ыи Iѡ҃.
И пращает и҆ ѻсвоба́жⷣаеть црⷭ҇тво ми лю́ди въ́се и҆ се́ла въсѣ́ тѻ́го монасти́рѣ црⷭ҇тва ми чи́стїиⷨ и свѣтлыиⷨ прощенїеⷨ - да и҆мь не смѣѧт(ь) заба́влѣтиꙁаба́влѣти, и҆́же сѫ́т севасти, и҆ пра́хтѡри, и҆ примикю́ри, и҆ а҆ла́гатори, ни сѫ́дїе, потѡм ни пе́рⸯпираке, ни жи́таре, ни ви́наре, ни дⷭ҇е́ткаре пче́лнїи и҆ сви́ннїи и҆ ѡ҆́вчїи, ни а҆подоха́тѻри, ни (коми)си, ни стра́тори, ни сѣ́наре, ни ми́таты, ни кра́гᲂуарѧ же, ни песьаци, ни гра́даре, ни ва́рⸯничїе и҆ поби́рⸯчїе и нахѻ́дници, ни и҆́нь никтѻ́ ѿ въсѣ́хъ болѣ́рь и҆ ра́ботникь црⷭ҇тва ми, великыхь и҆ ма́лых, и҆́же сѫт на въ́сѣ врѣмена поси́лаеми ѻ҆ въсѣчьскых да́нех и҆ ра́ботах црⷭ҇тва ми.
 
Никто́ ѿ та́ковых да не смѣ́етъ заба́витиꙁаба́вити тѣ́мь людемⸯ ст҃го ѡ҆́ц҃а ни на нивїе и҆́хь, и҆́же и҆́мѧть на пѻ́ли и҆ и҆́же въ гѻра́хь, ни чл҃ка е́гѻ́ пое́ти на ра́бѻтѫ, ни ра́бѻтникы и҆́хь, ни и҆́мь зевⸯга́реꙁевⸯга́ре е҆нⸯгаре́псати то̏ ни кѻнѣ́, ни скѻ́тинѫ.
 
Такожде и҆ е҆́ще къ симⸯ никто́ ѿ та́ковыих да не смѣ́еть наси́лїѡм вълѣ́сти въ се́ла и҆ въ лю́ди тѻго мѻнасти́рѣ црⷭ҇тва ми ст҃го ѡ҆́ц҃а, наси́лїѡм хлѣ́ба възѧ́тивъꙁѧ́ти, ни кᲂу́рета ᲂуби́ти, ни нѻ́гоѧ бъ́хма ста́ти на двѻ́рѣ и҆́хь, н҆ѫ въси́ да ѿго́ними бы́ваѫт и҆ да ѿсто́ѧть дале́че ꙗвле́нїемь се́го златопеча́тлѣннагоꙁлатопеча́тлѣннаго слова црⷭ҇тва ми. Та́кожде и҆ гра́дь Стѡ́бь ника́коже да не и҆́мать ѡ҆́бласти над чл҃кѡм монастирⸯскыим, ни над ста́сїѧ и҆́хь, ни до е҆ди́нѻго вла́са. И҆ е҆́ще къ си́мь, аще ктѻ́ начьнет ѿ лю́деи монасти́рⸯскыих хѻ́дити с кᲂу́пїѫ з до́биткѡм своим по въсе́и дрьжа́вѣ и҆ ѡ҆́бласти црⷭ҇тва моего̀, да кᲂуповаѧт и҆ да прода́ваѫт свѻ́бодно и҆ ничи́мь заба́влѣемиꙁаба́влѣеми ꙗ҆вле́нїем та́коваго златопеча́тлѣннагоꙁлатопеча́тлѣннаго слѻ́ва црⷭ҇тва ми, а да им се не възи́матьвъꙁи́мать кѹмерⸯкь, ни дїа́вато, то̏ ни и҆́но нищо. И е҆́ще же къ си́мь, а҆́ще ка́коваа ри́кѻсь дѣ́ет сѧ въ ѡ҆́бласти мѻнастирⸯскѻи, тѻ́и монасти́рь црⷭ҇тва ми ст҃ыи ѡц҃ь, въсѐ съ и҆справле́нїемь да възи́маетвъꙁи́мает, а҆́ и҆́нь никтѻ́ ѿ та́ковыих да не и҆́мать ѡ҆́бласти и е̑же тва́рико възѧ́тивъꙁѧ́ти ·
 
І҆ та́ко да прѣбы́вает тѻ́и мѻна́стирь црⷭ҇тва ми Ст҃ыи Iѡ҃ пᲂусты́нныи жи́тель съ вьсѣ́м свои́мь достоа́нїемь, е҆́лико вы́ше рѣ́хѡм, сво́бодно и҆ ничи́мь заба́влѣемиꙁаба́влѣеми, дондеже сл҃нце на земѧ̀ꙁемѧ̀ сїа́еть, и҆ до живѻ́та црⷭ҇тва ми. Понеже црⷭ҇тво ми, ви́дѣвь си́кѻвѫѧ ᲂу҆стро́енѫѧ кра́сѡтѫ и свѻ́бѻдѫ чи́стѫ тѻмᲂу мѻнасти́рю црⷭ҇тва ми и въсе́го е҆моу достоа́нїᲂу ѿ прѣдѣ́дѻвь и҆҆ дѣ́дѻвь и҆ рѻди́телеи҆ црⷭ҇тва ми - ст҃опочи́вшаго цр҃ѣ Асѣнѣ и҆ Ка́лимана цр҃ѣ - ѿ въсѣ́хь цр҃еи блъга́рⸯскыих, прѣдѣ́дѻвь и҆҆ дѣ́дѻвь и҆ рѻди́телеи҆ црⷭ҇тва ми н҆ си́ковоѫѧ свѻ́бѻдѫ ви́дѣвь црⷭ҇тво ми и въда́хь тѻмᲂу мѻнасти́рю црⷭ҇тва ми бл҃гоѡ҆́бра́зноебл҃гоѡ҆́бра́ꙁное и҆ въсѐнасто́ѧщее сїе златопеча́тлѣнноеꙁлатопеча́тлѣнное слѻ́во, ꙗ҆́коже прїи́дѻшѫ лю́дїе мѻнасти́рѣ тѻ́го въ земѧ́ꙁемѧ́ црⷭ҇тва ми въ Срѣдець, да и҆мь не и҆́мать никтѻ́ поси́лити ни ѻ́ е҆ди́нѡмъ вла́сѣ, тъ́кмо да сѫ̀ свѻ́бодни по ѡ҆ри́змᲂуѡ҆ри́ꙁмᲂу црⷭ҇тва ми заꙁа въсѧ́ емᲂу прави́ны и заꙁа въсѣ́ко егѻ́ достоа́нїе, рекше нѻ́ваа и ве́тхаа, съ вьсѣ́мь свѻ́и҆мь достоа́нїемь да прѣбы́ваеть свѻ́бодне и҆ ничи́м забавлѣемьꙁабавлѣемь.
 
Ѡ҆́баче же и҆ по съмрь́ти црⷭ҇тва ми кѻ́го и҆зво́литьи҆ꙁво́лить г҃ь б҃ь цр҃ь вѣ́чныи и҆ поса́дить на прѣ́столѣ мое꙼мь, и҆ли́ прѣвъзлю́бленыипрѣвъꙁлю́бленыи сн҃ь црⷭ҇тва ми, и҆ли́ ѿ брате́и и҆ сърѻ́дникь црⷭ҇тва ми, то̏ да не поᲂу҆чит сѧ ᲂу҆ѧ́ти чт҆о и҆ли́ порᲂу́шити и҆ попра́ти си́ково дарова́нїе црⷭ҇тва ми, нѫ па́че да пона́влѣеть и҆ потвръ̾ждаеть и҆ прида́ваеть, ꙗ҆́коже еⷭ҇ лѣпо правосла́вныимь цр҃емь тво́рити. Кто́ ли сѧ покѹ́сить ѿ та́ковыихь и҆ порᲂу́шить и҆ поме́тнеть сїе златопеча́тлѣнноеꙁлатопеча́тлѣнное слѡ́во црⷭ҇тва ми, и҆ ᲂу҆и́меть чт҆о ѿ здеꙁде въписаныихь, и҆ начьне́ть заба́влѣтиꙁаба́влѣти лю́демь тѻ́го пᲂусты́ннаго ѡ҆́ц҃а I҆ѡ҃ Ры́лскаго, тѻ̏ таковаго да и҆скᲂу́сить г҃ь б҃ь пра́ведным свои́мь сѫ́дѡмь, и́ причѧ́стїе да и҆́мать съ I҆ю́доѫ прѣда́телемь г҃нимь, и прока́зѫпрока́ꙁѫ Гїе́зїевѫГїе́ꙁїевѫ да наслѣ̾дᲂуеть, и҆ съпостата да и҆мать ст҃го ѡ҆́ц҃а здѐꙁдѐ и҆ въ бѫ́дщемь вѣ́цѣ. а҆ми́нь.
 
То́го бѡ ради да́рова сѧ тѻ́мѹ мѻнасти́рю црⷭ҇тва ми бл҃гѻѡ҆́бразноебл҃гѻѡ҆́браꙁное и́ въсѐнастѻѧщее сїѐ златопеча́тлѣнноеꙁлатопеча́тлѣнное слѡ́во црⷭ҇тва ми на въсѣ́кое ᲂу҆тврьжде́нїе и҆звѣ́стои҆ꙁвѣ́сто и҆ свѻ́бодѫ чистѫ.
 
Пи́са и҆ подпи́са црⷭ҇тво ми ѡ҆бы́чныимь црⷭ҇кыимь знаме́нїемъꙁнаме́нїемъ въ лѣ́т(о) ҂SѠ҃ПЗ҂SѠ҃Пꙁ, е҆нⸯдїкта В҃, мⷭ҇ца сеⷡ҇ К҃А д҃нъ :~ }}
 
<div style="color:red" align="center">{{Script/Slavonic|cu|+ IѠ ШИШМАНЬ В ХА БА БЛГОВѣРНЬIИ ЦРЬ И САМОДРЬЖЕЦЬ ВЪСѢМ БЛЬГАРОМЬ И ГРЬКОМЬ :~}}</div>