Павлешенци: Разлика между версии
Изтрито е съдържание Добавено е съдържание
Етикет: Премахнати източници/бележки |
|||
Ред 24:
Павлешенци е село од збиен тип расположено на најсеверниот ден на Овчеполската Котлина, во подножјето на Градишки рид (789м). Околни села се : на исток с. Кокошиње, на југоисток с. Долно Ѓуѓанци, на југ с. Стањевци, на запад с. Габреш, на север с. Градиште и на североисток с. К'шање. Општинскиот центар Свети Николе се наоѓа на југ, оддалечен 15км, а Куманово на север на околу 28км. Селото е поврзано со асвалтен пат во 1980 година. Павлешенци се наоѓа на надморска височина од 537м. Се простира на 42 степени северна географска ширина и приближно на 21 степен и 52' источна географска должина.
Извадок од "Свети Николе и Светиниколско од 1909 до 1945 година"
ПОЛИТИЧКИТЕ УБИСТВА И ТЕРОРОТ ВРЗ НАСЕЛЕНИЕТО
- Како покарактеристичен пример ќе го наведеме документарниот натпис од весникот "Радник-Делавец", за злоделата што ги извршувала четата на Стојан Мишев*. Во него меѓудругото се наведува : "Терор на комитите федералисти и на властите во Овче Поле". Ни пишуваат другарите од Македонија. Комитските дружини на бугарскиот војвода Стојан Мишев*, кој пред кратко време се предаде на српските власти во Штип, од 18ти август па до денес вршеше најгрозен терор над сиромашните и испатени селани од Овче Поле. Се разбира, тоа е со знаење на српските власти. Во Павлешенци се претепани жестоко 20 селани од кои Танас Јовановски е на место убиен, а за петмина се сомнева дека по претепувањето ќе останат живи. Ништо подобра не била и четата на Глигор Циклев. Крум Стефанов од Павлешенци, зборувајќи за еден таков насилнички акт на четата вели : "Беше август, вршидба. Јас и брат ми Нане отидовме во училиштето за да чистиме. Четата на Глигор Циклев од Свети Николе, дојде во школскиот двор. Го повикаа селскиот кмет и други одговорни луѓе да им донесат јадење. За тоа време луѓето од четата отидоа во месноста "Милисеви бресје" на Ранѓел и насекоа стапови. На зајдисонце протуѓерот повика : "Од секоја куќа човек на средсело, еј селани". Селаните се собраа во училишниот двор. Кметот, мислам дека беше Гиго Пашамалевски, нареди некои селани да отидат на "Милисеви Бресја". Тие појдоа низ училишниот двор низ село, пред куќата на Поп Панзо и Милан Стефанов и на Ранѓел им наредија да легнат. Почнаа со ужасно тепање. Тепањето на селаните траеше до доцна во ноќта, до 22-23 часот. Беа претепани : Гиго Пашамалевски, Мино Станков, Трајан, Младенов, Вељашков и др. Толку многу беа претепани, што нивните домашни ги однесоа завиткани во черги. Подоцна ги завиткувале во кожи од овца. По завршувањето на ужасното тепање, четата си замина". Четите пак на Стојан Мишев и Дане Црнилишки извршиле уште еден насилнички акт во Павлешенци. Четите на средсело, кај црквата "Св.Никола", како што можеле да се избројат "биле 30 души. Ноќта биле "гости" во селото. Изеле 30 кокошки, над 100 јајца, прасиња... Утредента на Ранѓел, кај "Милисеви Бресја" ги тепале до смрт селаните павлешенчани : Гиго Наков Пашамалевски, Трајан Паунов Капчевски, Трајан Божинов Ризевски, Мино Станков, Ване Гиев Неделковски, Трајан Младенов Вељашков, Стојче Јовев Обардевски. Подоцна, година-две, на овие луѓе им ставале кожи и волна од овци за да се излекуваат. Голем број од ужасно тепаните селани умреле. Четите на Ранѓел запалиле 40 крстини со рж (околу 800 снопови). Но тоа не било се. Во 1924 година во село Павлешенци, Малин Алексиев Ѓурѓијашковски бил малтретиран од српските жандари. Морал да избега три месеца во Павлешенска шума, кај Орљак и таму се криел. Од дома му носеле храна. Не смеел да се врати дома, поради тоа што емигрирал во Бугарија. Таму членувал во македонскиот комитет на македонски емигранти. Во Бугарија (Софија, Ќустендил, Перник) останал 18 години. Потрагата на четите во Светиниколската околија исто така била користена за нечовечка тортура од претставниците од српската власт врз населението. Безобзирно се влегувало по домовите на луѓето заради целосни претреси по комитите. Но тие претреси како и потерите, биле само форма за малтретирање на населението. Така при еден таков претрес учествувал и еден мајор од Штипската жупанија. Селаните ги собраа во школскиот двор и за да се утврди кој соработувал со комитите, повикале еден фатен циган за да ги препознае. Тој го препознал Тодета Крстевски и уште едно лице од селото. Тие двајца мајорот ги задржал, а другите ги пуштил, откако на сите им удрил 1-2 пендрака... Во декември 1927 година дојде Штипскиот жупан М. Михајловиќ и за да утврди кој чува комити, на секој селанец му ставил шамивче на рака и на кој му се тресе раката - тој чувал комити. Маките на селаните биле големи и тешки"
Стојан Мишев, 1915-1918 бил началник на бугарското началство во Куманово, каде што вршел насилства во името на Бугарите. Потоа бил припадник на пробугарската врховистичка чета, а едно време и командир на чета. Вршел тешки злодела се во интерес на бугарското царство до 1923 година. Во 1923 година се предал со четата на српската власт во Штип и оттогаш станал поборник за великосрпска кауза во Македонија. Убиен е во 1924 година во Штип .
ПОСЛЕДИЦИТЕ ОД БАЛКАНСКИТЕ ВОЈНИ ВО ПАВЛЕШЕНЦИ
- При повлекувањето, турските војски ограбиле и запалиле повеќе села. Немањето на никаква конрола и власт, на разузданите турски војници им дало поголема храброст уште посурово и пожестоко да ги уништуваат селата во Светиниколско. Посебна жестокост во уништувањето и извршувањето на злодела покажале албанските војници од составот на турските воени единици. Тие по селата каде што поминувале ги палеле селата со христијанско население како и селата со мешано, односно турско и христијанско население. Особено тие ги запалувале сноповите сосено, зградите со храна, кошевите со пченка и др. Меѓутоа биле забележани и убиства на невиното цивилно население во Светиниколско. Така во Павлешенци на крајот од селото, имаше две коли натоварени со воен материјал. Крај колата уште два трупа : еден младинец, едвам да имаше седумнаесет години и еден постар човек. Младинецот е убиен со бајонет и раните му се ужасни. Две има на левата страна од градите и една под десното око. Рацете му се исто така исечени и крвави. По се изгледа дека се бранел, друг лежи на грб. Убиен е со куршум во градите, но има и неколку грозни удари по главата. Покрај лешевите стојат неколку жени и мажи. Една стара жена се свиткала како кукавица над убиениот младинец и го загледуваше од сите страни....
==Личности==
| |||