Гадолиний
химичен елемент с атомен номер 64
Гадолиний (Gd) е химичен елемент от менделеевата таблица с атомен номер 64. Представлява сребристо-бял, ковък и еластичен метал от групата на лантанидите с характерен метален блясък. Кристализира в хексагонална, плътно пакетирана алфа форма при стайна температура, но при нагряване до 1508 K се трансформира в обемно-центрирана кубична бета форма.
Гадолиний | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Сребристо-бял до сребристо-сив метал | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Общи данни | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Име, символ, Z | Гадолиний, Gd, 64 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Група, период, блок | –, 6, f | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Химическа серия | лантанид | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Електронна конфигурация | [Xe] 4f7 5d1 6s2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
e- на енергийно ниво | 2, 8, 18, 25, 9, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS номер | 7440-54-2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Свойства на атома | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Атомна маса | 157,25 u | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Атомен радиус (изч.) | 180 (223) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ковалентен радиус | 196±6 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Степен на окисление | 3, 2, 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Оксид | Gd2O3 (основен) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Електроотрицателност (Скала на Полинг) | 1,2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Йонизационна енергия | I: 593,4 kJ/mol II: 1170 kJ/mol III: 1990 kJ/mol IV: 4250 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Физични свойства | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Агрегатно състояние | твърдо вещество | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Кристална структура (до 1235 °C) | шестоъгълна плътноопакована | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Кристална структура (над 1235 °C) | кубична обемноцентрирана | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Плътност | 7900 kg/m3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Температура на топене | 1585 K (1312 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Температура на кипене | 3273 K (3000 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Моларен обем | 19,9×10-6 m3/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Специф. топлина на топене | 10,05 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Специф. топлина на изпарение | 301,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Скорост на звука | 2680 m/s при 20 °C | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Специф. топл. капацитет | 240 J/(kg·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Специф. електропроводимост | 7,7×105 S/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Специф. ел. съпротивление | 1,31 Ω.mm2/m | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Топлопроводимост | 10,6 W/(m·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Магнетизъм | феромагнитен; парамагнитен[1] (преход при 20 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Модул на еластичност | 54,8 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Модул на срязване | 21,8 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Модул на свиваемост | 37,9 GPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Коефициент на Поасон | 0,259 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Твърдост по Моос | 5,13 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Твърдост по Викерс | 510 – 950 MPa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
История | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Наименуван | на минерала гадолинит | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Откритие | Жан Шарл Галисар дьо Мариняк (1880 г.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Изолиране | Пол-Емил Лекок дьо Боабодран (1886 г.) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Най-дълготрайни изотопи | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Гадолиний в Общомедия |
Гадолиният е кръстен в чест на финландския химик и геолог Йохан Гадолин.
Източници
редактиране- Използвана литература
- Lide, D. R. Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds // CRC Handbook of Chemistry and Physics. 86th. Boca Raton (FL), CRC Press, 2005. ISBN 0-8493-0486-5. (на английски)
Тази статия за химичен елемент все още е мъниче. Помогнете на Уикипедия, като я редактирате и разширите.